Αν και ένας από τους πλέον αντιπαθείς επισκέπτες ενός κήπου, το σαλιγκάρι αποτελεί έναν από τους αρχαιότερους οργανισμούς του πλανήτη, από τη μελέτη του οποίου μπορούν να εξαχθούν πολλά συμπεράσματα όσον αφορά το κλίμα και την πανίδα του πλανήτη μας.

Για αυτό το λόγο, βρέθηκε στο επίκεντρο των μικροσκοπίων του Ανοικτού Πανεπιστημίου της Μεγάλης Βρετανίας, που ξεκίνησε τη Δευτέρα μελέτη πάνω στην εξέλιξή τους μέσα στα τελευταία 40 χρόνια.

Για τους σκοπούς της έρευνας θα χρησιμοποιηθεί μια ιδιότυπη βάση δεδομένων, η οποία έχει δημιουργηθεί όχι από κάποια επιστημονική ομάδα, αλλά από το ευρύ κοινό: 8.000 καταγραφές, αποτελούμενες από παρατηρήσεις, φωτογραφίες και σχόλια από πολίτες που γοητεύονται από τη ζωολογία, συν τις καταγραφές που θα προστεθούν από το κοινό μέχρι το τέλος του 2009.

Οι συμμετέχοντες δεν προέρχονται μόνο από τη Μ. Βρετανία, αλλά από όλη την Ευρώπη και οποιοσδήποτε μπορεί να συμμετέχει, συνεισφέροντας με τις παρατηρήσεις του στην ηλεκτρονική διεύθυνση www.evolutionmegalab.org. Η κάθε καταχώρηση θα λαμβάνει σχόλια από την ερευνητική ομάδα. Στο τέλος του έτους, το σύνολο των στοιχείων που συγκεντρώθηκαν θα αναλυθεί από ομάδα εξελικτικών βιολόγων, που θα συντονίζονται από επιστήμονες του Ανοικτού Πανεπιστημίου.

Ο λόγος της έρευνας δεν είναι άλλος από την κλιματική αλλαγή: οι επιπτώσεις της έχουν επηρεάσει τους πληθυσμούς των σαλιγκαριών, τα οποία αλλάζουν σταδιακά τόσο τη βιολογία τους όσο και τους τόπους κατοικίας τους. Όπως είπε ο καθηγητής Τζόναθαν Σίλβερταουν του Ανοικτού Πανεπιστημίου: «Ορισμένα είδη σαλιγκαριών φέρουν τα γονίδιά τους στις πλάτες τους. Τα χρώματα και η διαρρύθμιση των κελυφών τους ποικίλλουν - για παράδειγμα, τα σαλιγκάρια των δασών έχουν πιο σκοτεινά χρώματα, ενώ αυτά που ζουν σε εκτάσεις με γρασίδι πιο ανοιχτά, με πιο περίτεχνα σχέδια. Οι διαφορές αυτές οφείλονται στην ανάγκη των σαλιγκαριών να κρυφτούν από τους πολλούς κυνηγούς τους - ένας από τους πιο επίμονους είναι οι τσίχλες. Ωστόσο, καθώς έχει σημειωθεί πτώση των πληθυσμών των πουλιών γενικότερα, και κατ' επέκτασιν των τσιχλών, τα σαλιγκάρια θα έπρεπε να μείνουν σταθερά στους βιοτόπους τους- κάτι το οποίο δε συμβαίνει."

Μια άλλη παρατήρηση είναι με τη συχνότητα των σκούρων κελυφών στο βορρά σε σχέση με το νότο, που εικάζεται πως οφείλεται στο γεγονός της παγκόσμιας αύξησης της θερμοκρασίας.

Το πρόγραμμα υποστηρίζεται από το Βρετανικό Συμβούλιο και τη Royal Society.