Πολλοί ίσως να μαθαίνουν μόλις τώρα ότι υπάρχουν φυσητήρες στην Ελλάδα. Κι όμως, είναι από τα μεγαλύτερα είδη θηλαστικών που ζουν στις ελληνικές θάλασσες. Και δεν είναι φάλαινες!

Οι φάλαινες έχουν μπαλένες, μεγάλες κεράτινες πλάκες που φιλτράρουν το νερό, ενώ οι φυσητήρες έχουν δόντια, που αποδεικνύουν τη συγγένειά τους με το δελφίνι, χωρίς όμως να είναι δελφίνια. Σε μέγεθος, πάντως, είναι… φάλαινες. Το μήκος των αρσενικών φτάνει τα 18 μέτρα και το βάρος ξεπερνά τους 50 τόνους. Τα θηλυκά είναι πιο μικρά (12 μέτρα, 24 τόνους).

Οι φυσητήρες ακολουθούν το γνωστό τόξο της Ελλάδας που ξεκινά από το Ιόνιο, διέρχεται νότια της Κρήτης και συνεχίζει βόρεια της Ρόδου. Ζουν επίσης στο βόρειο Αιγαίο, σε μια βαθιά λεκάνη ανάμεσα στη Χαλκιδική και τις βόρειες Σποράδες. Προτιμούν θαλάσσιους γκρεμούς κοντά στις ακτές.

Δύο-τρία χαρακτηριστικά του που αξίζει να ξέρετε

• Είναι ο ικανότερος δύτης! Με μια ανάσα καταδύεται σε βάθη που φτάνουν τα 3.000 μ. και παραμένει εκεί 2 ώρες. Αυτό που εκτοξεύει δεν είναι νερό, αλλά υδρατμοί την ώρα που εκπνέει. Πηδά ψηλά έξω από το νερό και πέφτει με πάταγο στην επιφάνεια.

• Τα αρσενικά διαθέτουν μια έμφυτη περιέργεια που τα ωθεί συχνά να κινούνται εκτός των καθιερωμένων πεδίων δράσης τους.

• Ο κάθε φυσητήρας χρειάζεται περίπου 1 τόνο φαγητό τη μέρα! Τρέφεται με μεσοπελαγικά κεφαλόποδα και μερικά βαθύβια ψάρια. Τα καλαμάρια του 1,5 μέτρου που βρίσκονται σε μεγάλα βάθη είναι ο αγαπημένος του μεζές.

• Τα θηλυκά μαζί με τα μικρά ζουν σε ομάδες. Κάθε ομάδα έχει περίπου 10 άτομα, που περνούν σχεδόν όλη τη ζωή τους μαζί. Τα αρσενικά ζουν μοναχικά και προσεγγίζουν τις ομάδες για να αναπαραχθούν μία φορά κάθε 2-4 χρόνια. Η εγκυμοσύνη τους είναι… μαραθώνιος. Κυοφορούν 14 - 16 μήνες και γεννάνε ένα μικρό κάθε φορά, που μένει μαζί τους μέχρι τα 10 του χρόνια!

• Ο κύκλος ζωής του μοιάζει με τον ανθρώπινο! Ζουν περίπου 70 χρόνια, οι θηλυκές ωριμάζουν γύρω στα 10-15, εγκυμονούν κατά διαστήματα, γεννούν ένα μωρό τη φορά και παρουσιάζουν… εμμηνόπαυση!

• Μιλάνε! Είναι εξαιρετικά κοινωνικά και ομιλητικά πλάσματα. Παράγουν συνεχώς ήχους για να συνεννοούνται με τους υπόλοιπους και για να προσανατολίζονται, πράγμα που κάνουν άψογα ακόμα και στα σκοτεινά βάθη. Μιλάνε πολύ και με πλούσιο λεξιλόγιο. Σε όλο τον κόσμο οι επιστήμονες έχουν καταγράψει 7 διαφορετικές διαλέκτους και περισσότερες από 33.850 «φράσεις»!

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ

Το χαϊδευτικό του: Ο επικοινωνιακός

Κατηγορία: Κινδυνεύον

Εχουν απομείνει: Στα ελληνικά πελάγη 180 άτομα, σε όλη τη Μεσόγειο λιγότερα από 2.500 ενήλικα άτομα και συνεχώς μειώνονται.

Προσδοκώμενη διάρκεια ζωής: Περίπου 70 χρόνια

Απειλές: Οι συγκρούσεις με πλοία είναι η μεγαλύτερη. Η ηχορύπανση από τα μεγάλα σκάφη τον κάνει να χάνει την ευαίσθητη ακοή του και τον προσανατολισμό του, με αποτέλεσμα να πέφτει πάνω σε πλοία. Τα δυνατά σόναρ του Πολεμικού Ναυτικού τον κάνουν να ανεβαίνει γρήγορα στην επιφάνεια και να πεθαίνει από τη «νόσο των δυτών». Πολύ επικίνδυνα είναι και τα αφρόδιχτα (παράνομα πια), αλλά και τα πλαστικά κάθε είδους.

Ένας ακόμη λόγος για να σωθεί: Είναι το ζώο με τον μεγαλύτερο εγκέφαλο σε αναλογία μεγέθους σώματος -έναν εγκέφαλο ιδιαίτερα εξελιγμένο και πολύπλοκο. Είναι σημαντικός κρίκος στην τροφική αλυσίδα, αν εξαφανιστεί, θα αυξηθεί ραγδαία ο πληθυσμός από τα βακτήρια καλαμάρια (η τροφή του), με άγνωστα αποτελέσματα.