Ομάδα της καναδικής Γεωλογικής Υπηρεσίας κατασκηνώνει πάνω στους πάγους, 2.200 χιλιόμετρα από το Βόρειο Πόλο, και καταγράφει τις φυσαλίδες που αναβλύζουν στις 25.000 λίμνες που υπάρχουν διάσπαρτες στο άκρο της Βορείου Αμερικής.

«Σε μια ήσυχη μέρα, μπορεί κανείς να δει 20 ή και περισσότερες 'διαρροές' στην επιφάνεια αυτής της λίμνης. Ουσιαστικά είναι καθαρό μεθάνιο» αναφέρει ανήσυχος ο Ρομπ Μπόουντεν, μέλος της αποστολής.

Σε σχέση με το διοξείδιο του άνθρακα, τον κύριο ένοχο για την παρατηρούμενη αύξηση της θερμοκρασίας, το άοσμο και άχρωμο μεθάνιο είναι 25 φορές πιο ισχυρό ως αέριο του θερμοκηπίου.

Όπως εξηγούν οι ερευνητές, το μεθάνιο προέρχεται από οργανικά υλικά, κυρίως φυτικής προέλευσης, τα οποία αποσυντίθενται με την πάροδο των αιώνων μέσα στο μονίμως κατεψυγμένο έδαφος της τούνδρας.

Περυσινή μελέτη με επικεφαλής τον Τεντ Σουρ του Πανεπιστημίου της Φλόριντα κατέληγε στην εκτίμηση ότι τα ανώτερα 3 μέτρα του μονίμως παγωμένου εδάφους περιέχουν περισσότερο άνθρακα από όσο βρίσκεται σήμερα στην ατμόσφαιρα.

Και η μέση θερμοκρασία στην Αρκτική αυξάνεται περισσότερο από ό,τι στον υπόλοιπο κόσμο -2,5 βαθμούς Κελσίου από το 1970 μέχρι σήμερα. Σύμφωνα με τη Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή του ΟΗΕ, μέχρι το τέλος του αιώνα η θερμοκρασία θα μπορούσε να ανέβει κατά επιπλέον 7 βαθμούς.

Τον συναγερμό σήμαναν το 2007 Ρώσοι ερευνητές στη Σιβηρία, όταν οι συσκευές μέτρησης κατέγραψαν αύξηση της συγκέντρωσης μεθανίου στην ατμόσφαιρα, πιθανότατα από πηγές στο βορρά.

Αν και οι επιστήμονες παραμένουν διχασμένοι για το πόσο γρήγορα θα εξελιχθεί το φαινόμενο, και για το κατά πόσο ανησυχητικό είναι, έξι αμερικανικά εργαστήρια ξεκίνησαν πέρυσι κοινή προσπάθεια για την παρακολούθησή του. Και η Διακυβερνητική Επιτροπή του ΟΗΕ ζήτησε να εστιαστούν οι έρευνες σε ενδεχόμενη «απότομη και μη αναστρέψιμη κλιματική αλλαγή» λόγω της διαρροής του αερίου.

Το μεθάνιο δεν υπάρχει μόνο μέσα στο έδαφος της τούνδρας, αλλά και κάτω από τον πυθμένα των βόρειων θαλασσών, όπου παγιδεύεται μέσα σε παγοκρυστάλλους και σχηματίζει υδρίτες. Αν οι υδρίτες θερμανθούν, το μεθάνιο δραπετεύει.

Μαζικές διαρροές μεθανίου από τον πυθμένα των ωκεανών φαίνεται ότι έχουν υπάρξει στο γεωλογικό παρελθόν και έχουν ενοχοποιηθεί ακόμα και για μαζικές εξαφανίσεις ειδών.