ΤΟ ΧΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΤΟΥ: Θαλασσόβιος.
ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ: Απειλούμενο.

ΠΡΟΣΔΟΚΩΜΕΝΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΖΩΗΣ: Είναι δύσκολο να υπολογιστεί καθώς, δυστυχώς, αυτά τα πουλιά σπάνια πεθαίνουν «πλήρη ημερών». Δεν ξεπερνά πάντως τα 20 χρόνια.
ΑΠΕΙΛΕΣ: Κυριότερη η ανθρώπινη δραστηριότητα, καθώς φωλιάζει σε μέρη όπου εύκολα φτάνει άνθρωπος ή ζώο. Μία και μόνο επίσκεψη ανθρώπου ή κατοικιδίου στη νησίδα της αποικίας αρκεί για να εγκαταλείψουν τις φωλιές τα ενήλικα πουλιά (αφήνοντας τα αυγά εκτεθειμένα στον καυτό ήλιο και στους ευκαιριακούς θηρευτές) και να καταστραφεί ολόκληρη η αποικία. Απειλή επίσης αποτελεί η μείωση της τροφής τους, δηλαδή του ιχθυοαποθέματος, ο πνιγμός σε αλιευτικά εργαλεία, η ρύπανση των θαλασσών και η αλλαγή της φυσικής μορφολογίας των νησίδων από την υπερβολική βόσκηση. Αρνητική επίδραση έχει και ο ανταγωνισμός του με τον κοινό γλάρο, αφού διεκδικούν τον ίδιο χώρο για φωλιά και τροφή.
ΕΝΑΣ ΑΚΟΜΗ ΛΟΓΟΣ ΝΑ ΣΩΘΕΙ: Στην Ελλάδα οι αποικίες είναι μικρές και διάσπαρτες. Παραμένουν, όμως, σημαντικές για τη γενετική ποικιλότητα του είδους, αφού αποτελούν πυρήνες από όπου μπορούν να ενισχυθούν οι μεγάλες αποικίες της Δυτικής Μεσογείου σε περίπτωση επιδημίας ή άλλης απειλής.

Θεωρείται σύμβολο των νησίδων. Αναδεικνύει, μάλιστα, τη μεγάλη αξία που έχουν ως φυσικοί βιότοποι. Οι ψαράδες, που τον έχουν δει πολλές φορές εκεί, τον διακρίνουν εύκολα από τον κοινό γλάρο και τον αποκαλούν «κοκκινομύτη». Κι έτσι πραγματικά είναι. Ο αιγαιόγλαρος μπορεί να μοιάζει αρκετά με τον πολύ πιο κοινό ασημόγλαρο, με άσπρο σώμα και γκρίζες φτερούγες με μαύρες άκρες, είναι όμως λίγο μικρότερος (50 εκατοστά), ελαφρύτερος και ξεχωρίζει από το βαθύ κόκκινο ράμφος και τα σκουρόχρωμα πόδια. Η πρώτη αποικία του είδους βρέθηκε το 1966 στο χώρο όπου στις μέρες μας εκτείνεται το Θαλάσσιο Πάρκο των Βόρειων Σποράδων. Γενικά στη χώρα μας πάντα διαλέγει το Αιγαίο για να φωλιάσει σε απομονωμένες και ασφαλείς μικρές νησίδες, με μικρή κλίση και αραιή βλάστηση, δημιουργώντας αποικίες των 10 έως 65 ζευγαριών. Οι περισσότερες αποικίες αιγαιόγλαρου βρίσκονται στα Δωδεκάνησα και στις ανατολικές Κυκλάδες, ενώ σημαντικές αποικίες υπάρχουν ακόμα στις περιοχές Λήμνου, Λέσβου, Σποράδων και Κυθήρων. Το Ιόνιο δεν είναι το αγαπημένο του πέλαγος, αν και έχουν παρατηρηθεί ενήλικα πουλιά στην Κέρκυρα την περίοδο της αναπαραγωγής.

Οταν αρχίζει η περίοδος της αναπαραγωγής, αρχίζουν και οι... κόντρες με τον κοινό γλάρο, αφού διαλέγουν και οι δύο τα ίδια μέρη για να φτιάξουν παρόμοιες, ακάλυπτες φωλιές στο έδαφος. Το πρόβλημα είναι ότι ο ασημόγλαρος φωλιάζει ένα μήνα νωρίτερα από αυτόν, με αποτέλεσμα ο αιγαιόγλαρος να αναγκάζεται συχνά να διαλέγει λιγότερο κατάλληλους χώρους ή να μη φωλιάζει καθόλου. Οι θέσεις αναπαραγωγής πάντως συχνά αλλάζουν από χρονιά σε χρονιά και τα πουλιά χρησιμοποιούν διάφορες νησίδες στη γύρω περιοχή. Ο ανταγωνισμός των δύο αντιπάλων συνεχίζεται, πέρα από τη φωλιά, και στην τροφή και γι' αυτό συχνά παρατηρούνται συγκρούσεις κυριαρχίας και κλοπή φαγητού. Γύρω στα τέλη Απριλίου, η μητέρα γεννά δύο με τρία «καμουφλαρισμένα» αυγά (καφετιά με μαύρα στίγματα, ώστε να μην ξεχωρίζουν πολύ), τα οποία επωάζει για τρεις με τέσσερις εβδομάδες. Τα αυγά εκκολάπτονται περί τα μέσα Μαΐου και οι νεοσσοί μένουν στη φωλιά για μερικές μέρες. Τα μικρά, τα οποία έχουν καφέ-γκρι χρώμα, αρχίζουν να πετούν μετά περίπου ένα μήνα κι από τα μέσα Ιουλίου ενήλικα και νεαρά εγκαταλείπουν την αποικία και διασπείρονται στις γύρω περιοχές.

Σε αντίθεση με τον ασημόγλαρο, ο αιγαιόγλαρος ζει αποκλειστικά στη θάλασσα, αποφεύγει τα γλυκά νερά και δεν «καταδέχεται» να πλησιάσει σκουπιδότοπους και την ενδοχώρα, δείχνοντας σαφή προτίμηση στις ερημικές βραχώδεις ακτές. Αυτό βέβαια σημαίνει και προβλήματα τροφής, αφού δεν εκμεταλλεύεται τις άφθονες πηγές διατροφής που προσφέρουν οι ανθρώπινες δραστηριότητες σε άλλους γλάρους. Πληθυσμοί του αιγαιόγλαρου έχουν καταγραφεί στην Αλγερία, την Τυνησία, στο Μαρόκο, στην Κύπρο, τη Γαλλία, την Ελλάδα, την Ιταλία, την Ισπανία και την Τουρκία. Ο αιγαιόγλαρος αποτελεί αντικείμενο εντατικής φροντίδας από την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία. Η προστασία του είναι θέμα άμεσης προτεραιότητας, γι' αυτό άλλωστε είναι και ο πρωταγωνιστής του προγράμματος LIFE. Πρόκειται για το πρόγραμμα που υλοποιείται από την Εταιρεία σε 17 νησιωτικές και θαλάσσιες περιοχές, με θέμα «Υλοποίηση δράσεων διατήρησης για τον Θαλασσοκόρακα και τον Αιγαιόγλαρο και αναγνώριση θαλάσσιων σημαντικών περιοχών για τα πουλιά της Ελλάδας» για την περίοδο 2009 - 2012.

ΔΥΟ - ΤΡΙΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΠΟΥ ΑΞΙΖΕΙ ΝΑ ΞΕΡΕΤΕ

• Στον αέρα είναι πιο φίνος, ελαφρύς κι ευκίνητος και ξεχωρίζει από τον πιο βαρύ ασημόγλαρο. Αν επικρατεί άπνοια, «αερογλιστρά» ξυστά πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας πετώντας εξαιρετικά αργά.
• Η πιο χαρακτηριστική εικόνα του είναι η συμπεριφορά του όταν τρώει, καθώς έχει τελειοποιήσει μια ειδική μέθοδο ψαρέματος: πετά πολύ αργά και χαμηλά πάνω από το νερό και βουτά απότομα στην επιφάνεια μόλις δει κάποιο ψάρι, βυθίζοντας μερικές φορές για λίγο στο νερό τις άκρες απ' τις φτερούγες του.
• Τρέφεται σχεδόν αποκλειστικά με ψάρια. Αρκετές φορές πλησιάζει τα ψαροκάικα για να φάει αυτά που πετάνε στη θάλασσα. Επειδή είναι αρκετά πιο ευκίνητος σε σχέση με τους άλλους, αρπάζει πρώτος το ψάρι. Αν όμως δεν προλάβει να το καταπιεί αμέσως, είναι σχεδόν βέβαιο ότι οι ασημόγλαροι θα του το αρπάξουν.
• Είναι ένα είδος που αποφεύγει την ανθρώπινη παρουσία, γι' αυτό και οι απομονωμένες και ακατοίκητες βραχονησίδες του Αιγαίου είναι κρίσιμες για την επιβίωσή του.

Ευχαριστούμε την κ. Ρούλα Στρίγκου, συντονίστρια επικοινωνίας του προγράμματος LIFE της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας.