Η έρευνα, που έγινε από τον καθηγητή Λαρς Τσίτκα του πανεπιστημίου Κουίν Μέρι του Λονδίνου και από τον Τζέρεμι Νίβεν του Τμήματος Ζωολογίας του πανεπιστημίου Κέμπριτζ, δημοσιεύτηκε στο περιοδικό βιολογίας “Current Biology”, σύμφωνα με τη βρετανική «Ντέιλι Μέιλ».

Η μελέτη έδειξε ότι για την ικανότητα μέτρησης (κάτι που ορισμένα έντομα, όπως η μέλισσα, φαίνεται να έχουν, όπως έχουν δείξει ήδη ορισμένα πειράματα) αρκούν μόνο λίγες εκατοντάδες νευρικά κύτταρα, ενώ μερικές χιλιάδες επαρκούν, ώστε ένα ζώο να αποκτήσει συνείδηση και να μην είναι απλώς ένα αυτοματοποιημένο «ζωντανό ρομπότ».

«Τα ζώα με μεγαλύτερους εγκεφάλους (από τα έντομα) δεν είναι κατ’ ανάγκην πιο έξυπνα», δήλωσε ο δρ Τσίτκα από το Κέντρο Ερευνών στην Ψυχολογία του πανεπιστημίου Queen Mary. Όπως είπε, μπορεί το μέγεθος του σώματος ενός ζώου να σχετίζεται με το μέγεθος του εγκεφάλου που έχει, όμως, αντίθετα με την ευρέως διαδεδομένη αντίληψη, το μέγεθος του εγκεφάλου δεν προκαθορίζει την ικανότητα για έξυπνη συμπεριφορά.

«Στους μεγαλύτερους εγκεφάλους συχνά δεν βρίσκουμε μεγαλύτερη πολυπλοκότητα, απλώς μια ατελείωτη επανάληψη των ίδιων νευρωνικών κυκλωμάτων ξανά και ξανά. Αυτό μπορεί να βοηθά τα ζώα να προσθέτουν λεπτομέρειες στις εικόνες ή τους ήχους που θυμούνται, όμως δεν αυξάνει καθόλου το βαθμό πολυπλοκότητας.

Για να χρησιμοποιήσουμε μια αναλογία από τον κόσμο των ηλεκτρονικών υπολογιστών, οι μεγαλύτεροι εγκέφαλοι μπορεί σε μερικές περιπτώσεις να είναι μεγαλύτεροι σκληροί δίσκοι, αλλά όχι κατ’ ανάγκην και καλύτεροι επεξεργαστές», πρόσθεσε ο Τσίτκα.

Οι διαφορές μεγέθους στους εγκεφάλους των ζώων είναι τεράστιες. Ο εγκέφαλος μιας φάλαινας μπορεί να ζυγίζει μέχρι εννιά κιλά και να περιέχει πάνω από 200 δισεκατομμύρια νευρικά κύτταρα.

Ο ανθρώπινος εγκέφαλος ζυγίζει από 1,25 έως 1,45 κιλά και περιέχει 85 δισ. νευρώνες. Αντίθετα, ο εγκέφαλος μιας μέλισσας ζυγίζει μόλις ένα χιλιοστό του κιλού και περιέχει λιγότερα από ένα εκατομμύριο νευρικά κύτταρα.

Σε πολλές περιπτώσεις οι διαφορές μεγέθους αφορούν μόνο συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου, οι οποίες βοηθούν στην ανάπτυξη επιμέρους αισθήσεων στα ζώα, όπως της όρασης ή της ακοής, κάτι που τα βοηθά στην επιβίωσή τους.

Από την άλλη, ορισμένες έρευνες έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι, εξελικτικά, τα μεγαλύτερα ζώα πιθανότατα χρειάστηκαν μεγαλύτερους εγκεφάλους, απλώς επειδή είχαν μεγαλύτερα σώματα για να θέσουν υπό τον έλεγχό τους, να τα κινήσουν με ακρίβεια κλπ.

Περισσότερα νεύρα χρειάζονταν, για παράδειγμα, για να κινηθούν περισσότεροι και μεγαλύτεροι μύες και αυτό, κατ’ επέκταση οδήγησε στην ανάπτυξη περισσότερων εγκεφαλικών νευρικών κυττάρων για την καθοδήγηση αυτού του διογκωμένου νευρικού συστήματος.

Από την άλλη όμως, σύμφωνα με τους βρετανούς ερευνητές, η πιο εξελιγμένη σκέψη στα ζώα (εξυπνάδα, συνείδηση) μπορεί να υπάρξει ακόμα και με πολύ περιορισμένο αριθμό νευρώνων.

Γι’ αυτό, όπως πιστεύουν, πολλά έντομα διαθέτουν μια ευρεία γκάμα πολύπλοκων κινήσεων, αναπτύσσουν πολύπλοκες κοινωνικές δομές και επιδεικνύουν ικανότητα μάθησης και εξυπνάδας, όπως να μετράνε, να δείχνουν προσοχή και να κατηγοριοποιούν αυτά που παρατηρούν.