Τα πτηνά έχουν την ελευθερία να επισκέπτονται διαφορετικές χώρες και να συγκρίνουν. Δυστυχώς, όμως, δεν έχουν μιλιά. Εν προκειμένω, ένα φλαμίνγκο που περνά τη ζωή του μεταξύ δύο υγροβιότοπων, το Βουρκάρι Αττικής και το Gediz Delta στη Σμύρνη, της γείτονος, θα μπορούσε να μας πει πολλά περί περιβαλλοντικής ευαισθησίας. Στο ποδαράκι του φέρει το δακτυλίδι, που οι Γάλλοι επιστήμονες του φόρεσαν το 2001 στο πλαίσιο πανευρωπαϊκού προγράμματος παρατήρησης σημαντικών για τη βιοποικιλότητα πουλιών.

Το «επώνυμο» φλαμίνγκο μαζί με μερικά ακόμα «ανώνυμα» επισκέπτονται τα τελευταία χρόνια το υγροβιότοπο του Βουρκαρίου. «Τα τελευταία πέντε τουλάχιστον χρόνια παρατηρούμε 4 - 5 φοινικόπτερα που έρχονται στο Βουρκάρι και διαχειμάζουν», εξηγεί στην «Κ» ο συνεργάτης της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας, κ. Λευτέρης Σταύρακας. «Η σταθερή παρουσία τους αποτελεί ζωντανή απόδειξη ότι ο εν λόγω υγρότοπος αξίζει κάτι περισσότερο από αυτό που οι άνθρωποι του αποδίδουν».

Ο υγρότοπος των Μεγάρων, που φιλοξενεί 122 είδη πτηνών, ήταν καταδικασμένος για πολλές δεκαετίες ελέω βιομηχανικής ανάπτυξης στη Δυτική Αττική. Η έκταση των 5 τετραγωνικών χιλιομέτρων της λιμνοθάλασσας συρρικνώθηκε συν τω χρόνω σε μια παράκτια ζώνη 0,9 τετραγωνικών χιλιομέτρων, ενώ κατά την καταγραφή των υγροτόπων του 1994 το Βουρκάρι απλώς «ξεχάστηκε». Πριν από περίπου δύο χρόνια, οι κάτοικοι απογοητευμένοι συσπειρώθηκαν προκειμένου να αναστρέψουν τη σταδιακή καταστροφή του οικοσυστήματος της περιοχής τους. Στο διάστημα αυτό, σημειώθηκε μικρή πρόοδος: επείσθη η Τοπική Αυτοδιοίκηση να υπογράψει έκκληση προς το υπουργείο Περιβάλλοντος για την προστασία της περιοχής και ανεστάλησαν κατόπιν δικαστικού αγώνα τρεις οικοδομικές άδειες για ανέγερση νέων βιοτεχνιών δίπλα στο έλος. «Κάθε χειμώνα περιμένουμε πώς και πώς τα μεταναστευτικά πουλιά», λέει στην «Κ» ο κ. Στέργιος Τσαρτακλέας, ενεργός πολίτης της περιοχής, «μας δίνουν κουράγιο για να συνεχίσουμε». Για το καλωσόρισμα οργανώνεται καθαρισμός του υγρότοπου «έστω από τα πλαστικά».

Το φλαμίνγκο, όμως, ξέρει ότι το ελληνικό κλίμα δεν το «σηκώνει» για πολύ. Όταν πρόκειται να κάνει τα μικρά του, φεύγει. «Δεν έχουμε παρατηρήσει πουθενά στην Ελλάδα επιτυχή αναπαραγωγική διαδικασία των πουλιών αυτών», συμπληρώνει ο κ. Σταύρακας. Στον υγρότοπο κοντά στη Σμύρνη, που είναι φυσικό ενδιαίτημα 20 σπανίων πουλιών, έχει ξεκινήσει από το 2003 πρόγραμμα διάσωσής τους από τον Οργανισμό για την προστασία και την αποκατάσταση του «Παραδείσου των Πουλιών Σμύρνης» και τον τοπικό κυβερνήτη. Όμως η αύξηση του πληθυσμού της Σμύρνης άσκησε οικιστική πίεση στον υγρότοπο. Η Τουρκική Ορνιθολογική Εταιρεία έκρινε επικίνδυνο ένα αναπτυξιακό σχέδιο που προοριζόταν για την περιοχή, κατέφυγε στη Δικαιοσύνη και δικαιώθηκε. Σήμερα, τα έργα για την προστασία ολοκληρώνονται: απομακρύνθηκαν οι εστίες μόλυνσης, έγιναν δενδροφυτεύσεις, υπογειοποιήθηκαν οι καλωδιώσεις, τοποθετήθηκε σηματοδότηση. Ο υγρότοπος είναι πλέον ένα φιλόξενο μέρος για μεταναστευτικά πουλιά και φυσιολάτρες.