Αυξάνονται, παρά τις περιπέτειές τους, οι καφέ αρκούδες και υπολογίζεται ότι σήμερα ξεπερνούν τις 300 σε όλη τη βόρεια Ελλάδα.

Ο πληθυσμός τους θα μπορούσε να είναι ακόμη μεγαλύτερος αν είχαν αποφευχθεί τα πολλά και συχνά τροχαία δυστυχήματα, κυρίως στην Εγνατία οδό, αλλά και οι ενέργειες λαθροθήρων.

Η δορυφορική και γενετική παρακολούθηση της αρκούδας, που γίνεται για τρίτη χρονιά από την περιβαλλοντική οργάνωση "Αρκτούρος", σε συνεργασία με τη Vodafone, έδωσε εξαιρετικά χρήσιμες πληροφορίες και όπως δήλωσε χθες ο πρόεδρος του "Αρκτούρου", Γ. Μπουτάρης, "η αρκούδα τείνει να γίνει το εθνικό μας ζώο. Πλέον όλοι έχουμε καταλάβει πως η διάσωσή της είναι ταυτόχρονα και διάσωση των δασικών οικοσυστημάτων".

Η δορυφορική παρακολούθηση των ζώων με ειδικά κολάρα και χρήση δικτύου GSM έδειξε πως το αρσενικό είναι πιο τολμηρό σε σχέση με το θηλυκό, διανύει μεγαλύτερες αποστάσεις (2,5 χλμ. την ημέρα έναντι 1,5 χλμ. του θηλυκού) και δείχνει μεγαλύτερη ανοχή απέναντι στην ανθρώπινη δραστηριότητα.

Επιπλέον διαπιστώθηκε ότι οι αρκούδες που ζουν στον Γράμμο έχουν διαφορετικό γενετικό αποτύπωμα από αυτές που ζουν πιο χαμηλά, στην περιοχή του Ασκίου Κοζάνης.

"Οι αρκούδες των δύο περιοχών δεν έχουν εξωτερικές διαφορές, αλλά μόνο γενετικές. Πρόκειται στην ουσία για δύο υποομάδες, με διαφορετικό γενετικό προφίλ και αυτό που προσπαθούμε να διερευνήσουμε είναι γιατί δεν έχουν γίνει ένα", δήλωσε ο επιστημονικός διευθυντής του "Αρκτούρου" Αλ. Καραμανλίδης.

Σύμφωνα με τον κ. Καραμανλίδη, η ακαταλληλότητα του βιοτόπου και ο δρόμος Σιάτιστα-Κρυσταλλοπηγή, όπου τα τελευταία χρόνια έχει σημειωθεί σημαντικός αριθμός τροχαίων, με θύματα αρκούδες, φαίνεται να είναι εμπόδιο στη γενετική επικοινωνία μεταξύ των δύο πληθυσμών, ενώ παράλληλα ο πληθυσμός στο Ασκιο είναι πιο πρόσφατος και εκτιμάται πως ήρθε από άλλη περιοχή. Το πρόγραμμα παρακολούθησης των αρκούδων εφαρμόζεται στον Γράμμο, στα Γρεβενά, στη Φλώρινα, στην Καστοριά και στην Κοζάνη. Το κολάρο που φορούν οι αρκούδες στέλνει μήνυμα σε τακτά χρονικά διαστήματα στο κινητό των συνεργατών της οργάνωσης για το πού βρίσκονται.

Ωστόσο, επειδή οι αρκούδες είναι πολύ έξυπνα ζώα, όσα κολάρα έχουν περιφέρεια λαιμού πάνω από ένα μέτρο και είναι πολύ φαρδιά, καταφέρνουν και τα βγάζουν.

Επιπλέον ο λαιμός των ενήλικων αρσενικών είναι πιο μεγάλος από ό,τι το κεφάλι με αποτέλεσμα τα κολάρα να πέφτουν σχετικά εύκολα -μόλις η αρκούδα σκύψει- και το σήμα να χάνεται.

Όπως είπε ο κ. Καραμανλίδης, η δορυφορική παρακολούθηση της αρκούδας προϋποθέτει τη σύλληψη του ζώου σε ειδικές παγίδες που στήνονται στο δάσος. Οι ερευνητές-"παγιδευτές" ακινητοποιούν το ζώο με νάρκωση και του φορούν το ειδικό κολάρο πριν το αφήσουν και πάλι ελεύθερο.

Μία άλλη πτυχή του προγράμματος παρακολούθησης των αρκούδων είναι αυτή με τα αποτυπώματά τους στους στύλους. Μέχρι στιγμής έχουν αξιοποιηθεί πάνω από 4.000 στύλοι της ΔΕΗ και του ΟΤΕ και έχουν συλλεγεί περισσότερα από 3.000 γενετικά δείγματα.

Αυτά έδωσαν χρήσιμα συμπεράσματα για τη μετακίνηση του πληθυσμού, που είναι μεγαλύτερη το φθινόπωρο από ό,τι την άνοιξη, αλλά και για την... ερωτική συμπεριφορά των ζώων.